Naast de enorme normoverschrijdingen van het voor insecten zeer schadelijke imidacloprid in het oppervlaktewater van de Randstad zijn sinds 2004 ook hoge normoverschrijdingen gemeten van andere insecticiden, met name carbamaten en organofosfaten. In 2007 was er nog steeds veelvuldig gebruik van organofosfaten in de glastuinbouw van Zuid-Holland. Extreme normoverschrijdingen van dichloorvos werden gemeten in het Westland. De toepassing van carbendazim in de bollenteelt en boomteelt veroorzaakt ook hoge normoverschrijdingen in de Randstad. In Brabant en Limburg werden in 2007 hoge normoverschrijdingen van chloorpyrifos gemeten.
In de bestrijdingsmiddelenatlas zijn metingen van ruim 500 in Nederland toegelaten bestrijdingsmiddelen opgenomen. Ongeveer 50 daarvan zijn zeer giftig voor bijen. Van veel van deze stoffen zijn er in 2004-2007 ook normoverschrijdingen in het oppervlaktewater geweest.
Organische fosfaatesters en ook carbamaten blokkeren het acetylcholine-esterase dat instaat voor de afbraak van acetylcholine. Dit leidt tot een accumulatie van deze neurotransmitter ter hoogte van de synaps en een overstimulatie van de muscarinerge en nicotinerge receptoren. Ze zijn gevaarlijk voor zowel insecten en zoogdieren.
In de Benelux worden naast bijen ook andere insectensoorten (vlinders en libellen) met uitsterven bedreigd:
http://www.bijensterfte.nl/nl/node/119
Hoge Normoverschrijdingen met Carbamaten:
ALDICARB (Norm: MTR = maximaal toelaatbaar risiconniveau: 100 nanogram/L; orale LD50 voor bijen: 90 nanogram)
RIJNSBURG (21-4-2004): 66x boven de norm;
KATWIJK (13-9-2007): 7x boven de norm;
AMSTELVEEN (12-5-2004): 17x boven de norm;
VEENDAM (30-3-2004): 58x boven de norm;
LAAGHALERVEEN (4-8-2005): 12x boven de norm;
ANNA PAULOWNA (24-4-2006): 15x boven de norm;
ESPEL (9-5-2007): 6x boven de norm.
CARBARYL (MTR norm: 230 nanogram/L; contact LD50 voor bijen: 140 nanogram)
ZUNDERT (5-9-2006): 43x boven de norm;
CARBENDAZIM (MTR norm: 500 nanogram/L; contact LD50 voor bijen is groter dan 50 microgram)
NOORDWIJKERHOUT (18-11-2004): 19x boven de norm; (20-1-2005): 960x boven de norm;(9-1-2007): 300x boven de norm;
LISSE (13-12-2004): 24x boven de norm;
DE ZILK (28-7-2004): 11x boven de norm;
RIJNSBURG (10-5-2005): 7x boven de norm;
HILLEGOM (6-1-2004): 6x boven de norm; (20-10-2005):11x boven de norm; (17-10-2007): 9x boven de norm;
BOSKOOP (17-7-2007): 13x boven de norm;
WADDINXVEEN (18-5-2004): 9x boven de norm; (19-8-2005): 24x boven de norm;
NIEUWERKERK AAN DEN IJSSEL (23-8-2004): 46x boven de norm;
MONSTER (12-5-2006): 6x boven de norm; (3-9-2007): 9x boven de norm;
KLAASWAAL (12-7-2005): 16x boven de norm; (18-7-2007): 9x boven de norm;
NIEUW-BEIJERLAND (18-7-2007): 8x boven de norm;
OUDE TONGE (11-7-2005): 8x boven de norm; (4-7-2006): 9x boven de norm;
MIDDELHARNIS (17-7-2007): 9x boven de norm;
ZUIDDORPE (15-6-2004): 532x boven de norm;
VOGELWAARDE (15-4-2004): 40x boven de norm;
DEN HELDER (11-5-2004): 11x boven de norm;
SCHAGERBRUG (10-9-2007): 7x boven de norm;
BREEZAND (9-12-2004): 5x boven de norm; (15-10-2007): 8x boven de norm;
ANNA PAULOWNA (21-5-2007): 8x boven de norm;
ANDIJK (10-9-2007): 9x boven de norm;
VENHUIZEN (6-10-2004): 20x boven de norm;
VLEUTEN (13-10-2004): 15x boven de norm;
LEXMOND (29-8-2005): 7x boven de norm;
KEDICHEM (29-8-2005): 6x boven de norm;
COTHEN (20-1--2005): 7x boven de norm; (9-5-2007): 7x boven de norm;
BRAKEL (3-11-2005): 11x boven de norm;
ZUNDERT (19-9-2006): 48x boven de norm;
FENOXYCARB (MTR norm: 1.4 nanogram/L; contact LD50 voor bijen groter dan 204 microgram)
LIENDEN (24-9-2006): 57x boven de norm;
ROZENBURG (27-8-2007): 57x boven de norm;
MAASTRICHT (8-5-2007): 8x boven de norm;
PROPOXUR (MTR norm: 10 nanogram/L; LD50 voor bijen: 1,35 microgram)
SPIJKENISSE (1-6-2004): 12x boven de norm;
OOSTVOORNSE MEER (27-7-2007): 10x boven de norm;
ROZENBURG (9-7-2007): 13x boven de norm;
ROELOFARENDSVEEN (11-1-2007): 81x boven de norm;
WADDINXVEEN (23-6-2004): 71x boven de norm;
RIDDERKERK (1-6-2004): 6x boven de norm;
NIEUWVEEN (15-9-2004): 6x boven de norm;
UITHOORN (15-9-2004): 7x boven de norm;
LUTTELGEEST (21-7-2005): 560x boven de norm;
DELFGAUW (8-7-2006): 65x boven de norm;
ALMERE (12-6-2006): 100x boven de norm;
ANDIJK (7-5-2007): 11x boven de norm;
ROOSTEREN (8-5-2007): 4x boven de norm.
Hoge Normoverschrijdingen met Organofosfaten:
CHLOORPYRIFOS (MTR norm: 3 nanogram/L; contact LD50 voor bijen: 59 nanogram)
GRIJPSKERKE (11-5-2004): 130x boven de norm;
RITTHEM (2-5-2004): 13 x boven de norm;
VEERE (19-4-2004): 13x boven de norm;
WOLPHAARTSDIJK (28-4-2004): 7x boven de norm;
GEERSDIJK (19-4-2004): 7x boven de norm;
BROUWERSHAVEN (6-5-2004): 10x boven de norm;
HOLLANDS DIEP (26-2-2007): 7x boven de norm;
KATTENDIJKE (28-4-2004): 10x boven de norm;
OUWERKERK (26-4-2004): 10x boven de norm;
HANSWEERT (28-4-2004): 13x boven de norm;
SINT MAARTENSDIJK (13-4-2004): 10x boven de norm;
WAARDE (26-4-2004): 10x boven de norm;
SCHERPENISSE (11-5--2004): 10x boven de norm;
PUTTERSHOEK (26-2-2007): 10x boven de norm;
GROENHOVEN (11-5-2004): 10x boven de norm;
RILLAND (12-5-2004): 13x boven de norm;
BLEISWIJK (28-9-2004): 43x boven de norm; (22-5-2006): 17x boven de norm; (27-8-2007): 10x boven de norm;
ZEVENHUIZEN (28-9-2004): 10x boven de norm;
BREEZAND (6-9-2004): 13x boven de norm;
LUTJEWINKEL (27-7-2004): 13x boven de norm;
VENHUIZEN (7-4-2004): 6x boven de norm;
ZEELAND (NB)(12-5-2004): 20x boven de norm; (29-10-2007): 6x boven de norm;
ROELOFARENDSVEEN (17-1-2005): 13x boven de norm;
NOORD-SCHARWOUDE (19-9-2005): 10x boven de norm;
NEDERWEERT (15-3-2005): 10x boven de norm; (14-3--2006): 13x boven de norm; (8-5-2007): 7x boven de norm;
HANK (14-3-2006): 10x boven de norm; (13-2-2007): 7x boven de norm;
POEDEROIJEN (4-9-2006): 7x boven de norm; (19-3-2007): 7x boven de norm;
EINDHOVEN (29-10-2007): 5x boven de norm;
BORKEL EN SCHAFT (29-10-2007): 10x boven de norm;
BUDEL (22-8-2007); 5x boven de norm;
DEURNSE PEEL (27-8-2007): 10x boven de norm;
MEIJEL (16-8-2007): 60x boven de norm;
BEEGDEN (8-5-2007): 7x boven de norm;
BELFELD (10-4-2007): 40x boven de norm;
STEVENSWEERT (31-7-2007): 30x boven de norm;
EIJSDEN (31-7-2007): 30x boven de norm;
ZANDPOL (12-9-2007): 137x boven de norm.
DICHLOORVOS (MTR norm: 0.7 nanogram/L; orale LD50 voor bijen: 290 nanogram)
MONSTER (6-1-2004): 1571x boven de norm;
MAASDIJK (1-10-2007): 1000x boven de norm;
WATERINGEN (6-1-2004): 3143x boven de norm;
DEN HOORN (6-1-2004): 2714x boven de norm;
BLEISWIJK (28-9-2004): 2286x boven de norm; (22-5-2006): 343x boven de norm;
DINTELOORD (22-3-2005): 27x boven de norm;
ROELOFARENDSVEEN (16-9-2005): 29x boven de norm;
STRIJBEEK (28-7-2005): 37x boven de norm;(17-1-2006): 171x boven de norm;
BEST (20-9-2005): 46x boven de norm;
ESCHAREN (25-10-2005): 27x boven de norm;
NEDERWEERT (15-3-2005): 73x boven de norm;
IJSSELSTEIJN (14-3-2005): 4714x boven de norm;
GRIENDTSVEEN (14-3-2005): 900x boven de norm;
DOESBURG (16-8-2005): 17x boven de norm;
BROEKHUIZEN (29-11-2005): 114x boven de norm;
ZUTPHEN (16-8-2005): 69x boven de norm;
VORDEN (10-8-2005): 46x boven de norm;
HOEK VAN HOLLAND (12-5-2006): 1286x boven de norm;
NOOTDORP (3-9-2006): 314x boven de norm; (6-12-2007): 357x boven de norm;
BIEST HOUTAKKER (27-7-2006): 89x boven de norm;
HOUTEN (12-12-2006): 29x boven de norm.
MALATHION (MTR norm: 13 nanogram/L; contact LD50 voor bijen: 160 nanogram)
KATWIJK (12-3-2007): 6x boven de norm;
'S-GRAVENZANDE (2-12-2004): 8x boven de norm;
WATERINGEN (6-1-2004): 18x boven de norm;
HOLTHEES (11-8-2004): 25x boven de norm; (24-2-2005): 8x boven de norm;
NOOTDORP (14-12-2005): 8x boven de norm;
ALMERE (27-9-2006): 5x boven de norm.
MEVINFOS (MTR norm: 2 nanogram/L; LD50 voor bijen: 27 nanogram)
DELFGAUW (1-12-2004): 30x boven de norm;
NEDERWEERT (22-11-2005): 15x boven de norm;
'S-GRAVENZANDE (2-7-2006): 10x boven de norm;
MAASDIJK (2-7-2007): 330x boven de norm.
PARATHION-METHYL (MTR norm: 11 nanogram/L; contact LD50 voor bijen: 19.5 microgram)
ZUIDDORPE (15-6-2004): 5x boven de norm;
'S-GRAVENZANDE (4-6-2004): 8x boven de norm; (1-10-2007): 9x boven de norm;
HOEK VAN HOLLAND (4-6-2004): 5x boven de norm;
RITTHEM (13-6-2004): 9x boven de norm;
DE LIER (4-11-2004): 5x boven de norm;
BLEISWIJK (28-9-2004): 309x boven de norm;
ALMERE (21-7-2005): 90x boven de norm; (22-8-2006): 11x boven de norm;
KAMPEN (11-4-2007): 5x boven de norm;
BELFELD (10-4-2007): 6x boven de norm.
PIRIMIFOS-METHYL (MTR norm: 20 nanogram/L; orale LD50 voor bijen groter dan 220 nanogram)
HONSELERSDIJK (6-1-2004): 9x boven de norm; (12-5-2006): 16x boven de norm; (5-11-2007): 70x boven de norm;
MAASLAND (4-11-2004): 70x boven de norm; (3-9-2006): 8x boven de norm;
WATERINGEN (6-1-2004): 26x boven de norm; (4-5-2006): 33x boven de norm;
'S-GRAVENZANDE (1-10-2006): 9x boven de norm;
HOEK VAN HOLLAND (12-5-2006): 27x boven de norm; (3-12-2007): 6x boven de norm;
DELFGAUW (7-9-2005): 8x boven de norm; (3-8-2006): 41x boven de norm; (6-2-2007): 28x boven de norm;
BLEISWIJK (28-9-2004): 8x boven de norm; (15-3-2007): 15x boven de norm;
ROELOFARENDSVEEN (16-7-2007): 47x boven de norm;
AALSMEER (14-1-2004): 6x boven de norm;
DEN HELDER (19-7-2006): 20x boven de norm; (23-2-2007): 21x boven de norm;
SCHAGERBRUG (23-2-2007): 6x boven de norm;
ANNA PAULOWNA (17-10-2005): 6x boven de norm;
BREEZAND (7-12-2005): 48x boven de norm; (21-9-2007): 19x boven de norm;
ANDIJK (15-12-2005): 10x boven de norm;
TETRACHLORVINFOS (MTR norm: 0.32 nanogram/L; LD50 voor bijen: 1,37 microgram)
ROTTERDAM (12-6-2006): 156x boven de norm.
In de provincie Zuid-Holland waren er dus nog in 2007 naast de extreme belasting van het oppervlaktewater met imidacloprid ook nog zeer veel hoge normoverschrijdingen van andere insecticiden. De aanwezigheid van organofosfaten in normoverschrijdende hoeveelheden is zeer opmerkelijk gezien de relatief korte halfwaardetijd van deze stoffen in water, hetgeen duidt op veelvuldig gebruik van deze insecticiden. Extreme normoverschrijdingen van dichloorvos werden gemeten in het Westland.
Het Hoogheemraadschap van Rijnland stelde in 2005 en 2006 normoverschrijdingen van carbamaten en organofosfaten vast bij de volgende teelten in de Randstad:
METHIOCARB: Glastuinbouw;
CHLOORPYRIFOS: Glastuinbouw;
DICHLOORVOS: Glastuinbouw;
METHOMYL: Glastuinbouw;
PIRIMIFOS-METHYL: Glastuinbouw; Bollenteelt;
PIRIMICARB: Glastuinbouw; Boomteelt;
MALATHION: Glastuinbouw;
PROPOXUR: Glastuinbouw; Boomteelt;
ALDICARB: Bollenteelt;
CARBENDAZIM: Bollenteelt; Boomteelt;
TRIAZOFOS: Boomteelt.
Bronnen: http://www.rijnland.net/aspx/download.aspx?File=/contents/pages/4967/mee...
http://www.rijnland.net/aspx/download.aspx?File=/contents/pages/4967/agr...
Voor recente Australische evaluaties van de eigenschappen van DICHLOORVOS en CHLOORPYRIFOS in het milieu:
http://www.apvma.gov.au/chemrev/downloads/dichlorvos_enviro.pdf
http://www.apvma.gov.au/chemrev/downloads/chlorpyrifos_env.pdf
IARC monografie over de eigenschappen van ALDICARB:
http://monographs.iarc.fr/ENG/Monographs/vol53/mono53-7.pdf
Verdere informatie over de eigenschappen van carbamaten en organofosfaten in de IUPAC FOOTPRINT Pesticides Properties database:
http://sitem.herts.ac.uk/aeru/iupac/index.htm
Bronnen:
De metingen zijn afkomstig van de verschillende waterschappen en waterbeheerders: Bestrijdingsmiddelenatlas
Hoge giftigheid van deze stoffen voor bijen: zie de lijst van Richard D. Fell, Protecting Honey Bees
en: http://www.imkerijwestland.nl/gewasbeschermingsmiddelen.html
- Log in to post comments