Europa kan moeilijk beslissen over bescherming bijen

Al zes jaar probeert Europa regels op te leggen over welke gewasbeschermingsmiddelen onze bijen nog moeten verduren. Vandaag zitten experts nog maar eens samen om dit te bespreken, maar de kans dat er een oplossing uit de bus komt, is klein.

En geen kat weet waarom, schrijft De Morgen: een uitleg geven ze niet. België zal het huidige (afgezwakte) voorstel wel aanvaarden. Minister van landbouw Denis Ducarme laat weten dat ons land eigen richtlijnen heeft opgesteld, in afwachting van Europese regels. “Vanaf dit jaar moeten fabrikanten die een gewasbeschermingsmiddel op de Belgische markt willen brengen ook de chronische risico's testen voor wilde bijen en hommels”, klinkt het. Voordien bleef de risico-analyse beperkt tot honingbijen.

Eén miljoen handtekeningen om de bijen te redden. Daarmee hoopte een burgerinitiatief de Europese Commissie aan te zetten tot actie, of tenminste te verantwoorden waarom ze dat niet doet. Want de tijd dringt: vandaag gaat de helft van de wilde bijensoorten erop achteruit of zijn ze met uitsterven bedreigd. Vooral Nederland en België scoren slecht. Er staan te weinig bloemen op onze velden waarvan ze kunnen eten, ze worden belaagd door parasieten en dan zitten er nog eens resten van pesticiden in onze planten.

Alleen, zo analyseert De Morgen, is het probleem verre van nieuw en wordt al jaren actie ondernomen zonder veel resultaat. Het bevoegde Europese comité zit vandaag voor de zoveelste keer samen om te bespreken aan welke regels potentieel schadelijke gewasbeschermingsmiddelen getoetst moeten worden. Maar zeker de helft van de lidstaten ligt dwars om daarover strengere testcriteria op te stellen, dus gebeurt er voorlopig niets.

Hoe die risico's voor de bijen gemeten horen te worden, is al sinds 2013 vastgelegd. Het Bee Guidance-document van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) benoemde toen de acute risico's (gaan de bijen meteen dood?) en de chronische (gaan ze wat later dood of lijden ze er anderszins onder?). Zes jaar later is dat richtsnoer nog altijd niet van kracht, want enkele lidstaten liggen dwars. Welke? Dat is niet publiek. Waarom precies? Dat wordt niet uitgelegd. Het Europees Parlement vraagt al langer transparantie over de tafelgesprekken van dit expertenpanel. Europees Ombudsman Emily O'Reilly liet vorige week nog verstaan dat het eigenlijk onwettig is dat de posities van elke lidstaat geheim zijn, want het gaat om milieuwetgeving..

“Ons land zou de huidige criteria wel aanvaarden”, weet de krant De Tijd. Die zijn inmiddels al ernstig afgezwakt in vergelijking met het oorspronkelijke richtsnoer uit 2013. Enkel de acute sterfterisico's moeten nog gemeten worden en dan vooral voor honingbijen, niet de wilde bijen. Federaal minister van Landbouw Denis Ducarme laat weten dat ons land reeds eigen richtlijnen heeft opgesteld, in afwachting van Europese regels. “Vanaf dit jaar moeten fabrikanten die een pesticide op de Belgische markt willen brengen ook de chronische risico's testen voor wilde bijen en hommels”, klinkt het. Voorlopig lijkt het er op dat de wilde bij uit het nieuwe Europese voorstel valt. De beslissende stemming kwam er niet op 20 mei. Op welke termijn er dan wel iets beslist wordt, is niet bekend.

Bron: VILT, 20-05-19
http://www.vilt.be/europa-kan-moeilijk-beslissen-over-bescherming-bijen

Henk Tennekes

wo, 22/05/2019 - 13:27

De door de EFSA in 2013 voorgestelde richtlijnen voor toxiciteitsonderzoek van bestrijdingsmiddelen bij insecten zijn grotendeels gebaseerd op publicaties van mij en Francisco Sánchez-Bayo (universiteit Sydney). Ik heb het in de bijgevoegde Scientific Opinion van de EFSA nog eens geel aangestreept. De chronische toxiciteit moet beter worden onderzocht omdat de werking van sommige stoffen door de blootstellingstijd wordt versterkt (zoals bij de neonicotinoïden). De agrochemie is mordicus tegen adoptie van de nieuwe EFSA richtlijnen omdat ze vrezen dat veel bestaande middelen door de mand zouden vallen. Als de EFSA richtlijnen niet worden overgenomen, vrees ik dat geen einde zal komen aan de massale sterfte van insecten.