Het bewijs dat een nieuw type pesticide zeer schadelijk is, stapelt zich op. Maar de autoriteiten luisteren liever naar wetenschappers die op schoot zitten bij de agrochemische industrie. Het instorten van bijenkolonies in heel de Verenigde Staten en Europa. De massale sterfte van kikkers in meertjes in de Sierra Nevada. De woekering van infecties onder de Japanse rijstvis. De kaalslag onder vleermuizen. De dramatische daling in het aantal weidevogels. Al dit leed brengt de Nederlandse toxicoloog Henk Tennekes in verband met een nieuw type pesticiden, de neonicotinoïden.

We staan even stil bij twee belangrijke boeken. Het eerste boek heet “Silent Spring” van Rachel Carson. Deze in 1962 voor eerst verschenen bestseller beschrijft het angstwekkend scenario van een ‘stille lente’ omdat er geen vogels meer zijn. En die vogels zijn er niet meer vanwege het gebrek aan insecten als gevolg van het ongeremde gebruik van synthetische pesticiden. Het boek van Rachel Carson was een wake up call dat o.a. een rol heeft gespeeld in het uitbannen van het veel gebruikte, of moet ik zeggen misbruikte, DDT.

De oogst van onder meer appels, peren en aardbeien dreigt te halveren als de insectensterfte doorzet. Wetenschappers waarschuwen dat de sector dit honderden miljoenen kan kosten. 'De dreiging voor de bij en andere insecten is zeer serieus,' zegt Koos Biesmeijer. Hij is hoogleraar Natuurlijk Kapitaal aan de Universiteit Leiden en wetenschappelijk directeur bij Naturalis. Een van de grote oorzaken van de insectensterfte is het gebruik van bestrijdingsmiddelen. 'In ons landje willen we heel veel en dat gaat niet altijd goed met de biodiversiteit', zegt Biesmeijer.

Het aantal dieren- en plantensoorten en de kwaliteit van de bodem in Nederland is sterk achteruitgegaan, doordat het platteland volledig is ingericht op maximale productie. Volgens Hans de Kroon zijn insecten veerkrachtig, maar hebben ze nu hulp nodig. ‘Anders redden ze het niet.’

Het valt veel mensen steeds meer op dat als men door een stad of dorp loopt er steeds minder vogels te zien en horen zijn. Uiteraard ligt het eraan waar je loopt maar over het algemeen is er een flinke afname in verschillende soorten vogels. Bij een vogelsoort is dat, net zoals in andere landen zoals Nederland en België, het meeste te merken. Het gaat hier om de “gorriones” ofwel de “passer domesticus” die beter bekend is onder de naam huismus. Deze kleine zangvogel vormt samen met een dertigtal andere mussensoorten zoals de ringmus het geslacht Passer.

In 2017 zijn er circa 12.000 grutto’s (Limosa limosa) uitgevlogen. Helaas geen reden voor een feestje. De populatie grutto’s blijft krimpen. Om de huidige populatie (nu circa 34.000 paren) op peil te houden zouden er het afgelopen broedseizoen circa 18.000 jongen groot moeten zijn geworden. De grutto, onze Nationale Vogel, blijft in Nederland met gemiddeld 3,5 procent per jaar achteruit gaan.

Bron: Nature Today, 28-11-17
https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=23948

Voortouwcommissie: vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Locatie: Groen van Prinstererzaal, 29-11-2017, 13:00 - 16.15 uur (openbaar)
Blok 1 (13.00 – 13.45 uur) elke inleider 15 minuten:
- Prof. dr. Louise Vet, directeur NIOO-KNAW (bodem, gewasbescherming)
- Prof dr. Hans de Kroon, Radboud (insecten)
- Prof dr. Jan Willem Erisman, VU / Louis Bok Instituut (stikstof)

Vragen, discussie kamerleden (13.45 – 14.15 uur)

De Europese Commissie pleit al sinds begin 2016 voor de vernieuwing van de vergunning voor glyfosaat binnen de EU. Al zesmaal slaagt het er niet om genoeg steun van Europese parlement en lidstaten, die voor een uitfasering van het gebruik van het pesticide pleiten binnen vijf jaar. Op 9 november stemden negen landen tegen het vijf-jaar vernieuwing van de glyfosaat vergunning, waaronder België, Frankrijk, Italië en Luxemburg. Vijf landen onthielden zich, waaronder Duitsland die 16.06% van de Europese bevolking representeert.

Het Hoogreemraadschap (HH) van Delfland heeft een meetnet om de waterkwaliteit van het glastuinbouwgebied te volgen: er zijn 23 meetlocaties in het meetnet voor de glastuinbouw, namelijk op 3 referentielocaties buiten het glastuinbouwgebied, 5 boezemlocaties en 15 locaties in glastuinbouwgebied. Op deze locaties zijn elke maand bestrijdingsmiddelen, stikstof en fosfaat gemonitord. De polders waar in 2016 gemiddeld de meeste bestrijdingsmiddelen zijn aangetroffen, zijn: Oude Campspolder, Polder Berkel, Polder Noordland en de Oranjepolder.

Uit nieuw onderzoek van Margaret Eng en Christy Morrissey van de universiteit van Saskatchewan (Canada) blijkt dat neonicotinoïden ook giftig zijn voor zangvogels. De effecten traden op nadat ze gevangen vogels (mussen) gedurende drie dagen per maagsonde een dosering gaven die equivalent is aan consumptie van drie of vier met imidacloprid behandelde koolzaadjes. Imidacloprid zorgde ervoor dat ze 25% van hun lichaamsgewicht verloren. Bovendien ontdekten ze dat hun oriëntatievermogen, dat ze nodig hebben tijdens de jaarlijkse trek, significant werd beïnvloed.