Het gaat slecht met de dagvlinders in het Groene Hart

Het gaat slecht met de dagvlinders in het Groene Hart. ,,Hier zitten minder vlinders dan op heel veel andere plekken in Nederland,’’ constateert Kars Veling van de Vlinderstichting. Enkele soorten als de aardbeivlinder Pyrgus malvae, zilveren maan Boloria selene en parelmoervlinder Argynnis aglaja zijn zelfs in dit gebied al uitgestorven.

De veengrond in het Groene Hart is niet ideaal. Veen is nat en daar houden de vlinders niet van, die trekken liever naar zandgrond. ,,Bovendien zijn in de jaren zestig en zeventig veel bloemrijke graslanden in deze regio verdwenen, daar kwamen groene weiden voor terug,’’ aldus Veling. ,,Op zich gaat het in heel Nederland niet zo goed met de vlinder, alleen komt de klap in het Groene Hart harder aan omdat hier de stand al lager was.’’

Om de vlinderstand nauwkeurig bij te houden, lopen vrijwilligers wekelijks tussen 1 april en 1 oktober verschillende vlinderroutes. Dinky van Berkel uit Alphen is één van hen, zij bevestigt de bevinding van de Vlinderstichting. ,,Het aantal vlinders gaat behoorlijk achteruit, sommige soorten staan op het punt te verdwijnen,’’ vertelt Van Berkel. ,,Het bruine zandoogje Maniola jurtina is in Alphen zelfs al uitgestorven, mede doordat het maaiafval te lang blijft liggen.’’ Waar maaiafval ligt, groeien geen bloemen en die heeft de vlinder nodig om te overleven.

Van Berkel was tot deze maand wekelijks te vinden in het Zegerslootgebied om steevast op dezelfde route vlinders te tellen. Met laarzen aan, een pet tegen de zon en een boekje in de hand telt ze alle bonte zandoogjes Pararge aegeria, gehakkelde aurelia Polygonia c-album, atalanta’s Vanessa atalanta, koolwitjes en dagpauwogen Aglais io die ze tegenkomt. ,,Het is niet alleen kommer en kwel hoor,’’ gaat Van Berkel verder. ,,Het bonte zandoogje is vijf jaar geleden weer voor het eerst in Alphen gezien en vliegt er nog altijd.’’

De Vlinderstichting probeert er alles aan te doen om de vlinderpopulatie in het Groene Hart te vergroten. Veling: ,,Nu vliegen de vlinders misschien heel hard over het Groene Hart heen, we zullen er alles aan doen om hun kansen hier te verbeteren, zodat ze ín het Groene Hart gaan vliegen. Het gaat ons te ver om dit gebied links te laten liggen.’’

Zo werkt de Vlinderstichting momenteel aan een vlinderreservaat bij de Berkenwoudse driehoek van zo’n 20 hectare. ,,Het moet hier echt een vlinderparadijsje worden,’’ legt Veling uit. In het gebied komen informatieborden, zodat wandelaars kunnen zien welke vlinders hier zitten. ,,Het wordt een heel gevarieerd natuurgebied met graslanden, struiken, bijzondere planten en brede sloten. Vlinders houden van variatie,’’ aldus Veling. ,,We gaan het aantrekkelijk voor de vlinder maken, zodat het dier hier uit zichzelf naartoe komt. Dat zullen geen zeldzame soorten zijn, maar wel grote aantallen van gewone soorten.’’ In mei wil de Vlinderstichting het reservaat openen.

Van Berkel raakt niet uitgekeken op vlinders, ook al komt ze maar zelden een bijzondere soort als het zwartsprietdikkopje Thymelicus lineola of het Icarusblauwtje Polyommatus icarus tegen. Wat zo leuk is aan deze beestjes? ,,Ze doen meer dan alleen maar nectar zuipen,’’ glimlacht Van Berkel. ,,Ze hebben allemaal een eigen levensverhaal. Hoe vaker je ernaar kijkt, hoe beter je het gedrag herkent. Hele romances spelen zich voor je ogen af. Mannetjes die keihard worden afgewezen of liefdes die wat stiller op gang komen. Ze dansen soms om elkaar heen. Dat is prachtig om te zien. Of neem hun trektocht. Kun je het je voorstellen, een vlinder die van hier naar ZuidSpanje vliegt om er eitjes te leggen? Hij vliegt in volle vaart over de Pyreneeën heen. Waanzinnig toch?’’

Je moet er wel wat voor over hebben om alles te willen weten van de vlinderstand. De tocht door het Zegerslootgebied, ten noorden van de kinderboerderij, gaat soms dwars door bramenstruiken, langs brandnetels en door modderpoelen. ,,Het is een beetje de jungle van Alphen,’’ omschrijft Van Berkel. ,,Ik neem altijd een snoeischaar mee. Maar als je iets wilt beleven, moet je toch echt van de paden af.’’

(SANNE VAN DER KOLK)
Bron: Het Algemeen Dagblad 07/10/08
http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Binnenland/article/detail/356393/2008/10/07…