Hoe de eiercrisis het failliet van ons landbouwsysteem onthult

In volle vakantieperiode barstte de fipronilcrisis los. Een illegaal bestrijdingsmiddel tegen bloedluizen kwam via de legkippen in onze eieren en met eieren bewerkte voedingsmiddelen terecht. De oplossing van de overheid? De verantwoordelijken straffen en getroffen boeren ondersteunen. Maar deze maatregelen zijn slechts doekjes voor het bloeden. Als we chronische problemen willen voorkomen, dan is een grondige bijsturing van ons voedingssysteem nodig. De eiercrisis is opnieuw een pijnlijke landing van een landbouwsector die al jaren van crisis naar crisis hinkt. Steeds wordt op een zeer beperkte manier naar oorzaken gezocht. Vandaag een frauduleuze toeleverancier, gisteren een frauduleuze landbouwer of slachter. Morgen smeren we weer iemand anders in met pek en veren. Maar waar ligt het echte probleem?

Wel hier: bij een falend landbouwbeleid en ontbrekend voedingsbeleid. De overheid moet zichzelf de vraag durven stellen hoe het komt dat de landbouwsector voortdurend onder vuur ligt. Zolang we blijven inzetten op een grootschalige, industriële landbouw die voornamelijk focust op de dierlijke productie en daarbij de chemische hulpmiddeltjes niet schuwt, zitten we in een straatje zonder einde. Of het nu gaat om dubieus paardenvlees, antibiotica of fipronil, het zijn precies deze dieperliggende oorzaken die moeten worden aangepakt: de grootschaligheid van de landbouwsector en het streven naar de laagst mogelijke productiekosten.

In een kleinschalige, duurzame landbouw gestoeld op agro-ecologische principes gaat men uit van een systeembenadering. Men kijkt naar de interacties tussen planten, bodem en dieren, waarbij alle elementen uit het ecosysteem elkaar beïnvloeden. Zo kan je nuttige insecten inzetten voor het bestrijden van plagen of wilde bijen voor het bestuiven van de teelt. En concreet voor de eiercrisis? Je kan legkippen houden als vrije uitloopkippen onder boomgaarden. Doordat de kippen meer plaats hebben en kunnen rondscharrelen, verlaagt de ziektedruk en verhoogt hun immuunsysteem. Bovendien eten ze eventuele schadelijke insecten voor de fruitbomen op. Deze zogenaamde ecosysteemdiensten herstellen de band tussen natuur en landbouw en garanderen een goede opbrengst. Bestrijdingsmiddelen worden namelijk overbodig gemaakt, waardoor de totale opbrengst van het systeem verhoogt. Deze principes worden ook duidelijk ondersteund in de rapporten van VN-rapporteurs Olivier De Schutter en Hilal Elver. Vergelijk deze aanpak met de industriële landbouwvormen die verslaafd zijn aan chemische inputs en je beseft dat we te maken hebben met een chronisch zieke patiënt. Een grondige reanimatie van het systeem is nodig.

Alleen zijn de meerderheidspartijen blind voor deze analyse. Dat maakte het debat over de crisis in het Vlaamse parlement pijnlijk duidelijk. Men koos er enkel voor om branden te blussen, en de belastingbetaler, die krijgt de rekening gepresenteerd. Never waste a good crisis. Winston Churchill wist het al. Het wordt hoog tijd dat ook onze beleidsmakers leren uit de fouten van het verleden en de toekomst van onze voeding duurzaam vormgeven. Dat is de beste, zelfs enige garantie op het vermijden van de grootschalige problemen waar we vandaag nog al te vaak mee te maken krijgen.

Bron: Bond Beter Leefmilieu, 25-08-17
www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/hoe-de-eiercrisis-het-failliet-van-o…