De lijdensweg van de ortolaan als broedvogel in Europa

De Ortolaan (Emberiza hortulana) was tot halverwege de twintigste eeuw een broedvogel van kleinschalig boerenland met roggeakkers en eikenwallen op de zandgronden. De belangrijkste broedgebieden lagen in de Achterhoek, Midden-Brabant en de noordelijke helft van Limburg. In Nederland en België is de ortolaan als broedvogel nu uitgestorven. Schaalvergroting in de landbouw en overgang van granen op mais betekenden de doodklap voor de Ortolaan. De ortolaan kwam in de omgeving van Winterswijk voor op de kleinschalige essen waarop rogge, gerst, haver, aardappelen en voederbieten werden verbouwd. Ze broedden daar in de oude eikenhoutwallen of in oude eiken langs lanen die het akkergebied doorkruisen. De Winterswijkse populatie liep door tot in Westfalen, waar de soort ook hard onderuit is gegaan. De ortolaan voedt zich voornamelijk met insecten en ongewervelden, die door het gebruik van neonicotinoïde insecticiden in de maisteelt werden gedecimeerd. Ook in Finland valt de sterke achteruitgang van de ortolaan samen met gebruik van de neonicotinoïden sinds de jaren 1990. Aan het eind van de jaren 80 was het Finse bestand met tussen de 150.000 en 200.000 broedparen één van de grootste in Europa. De huidige populatiegrootte wordt op 30.000 paren geschat. In Zwitserland staat de ortolaan ook op de rand van uitsterven.

Gebruikte bronnen:
J. A. Vickery et al. The decline of Afro-Palaearctic migrants. Ibis (2014), 156, 1–22

Menz M.H.M., Mosimann-Kampe P. & Arlettaz R. 2009. Foraging habitat selection in the last Ortolan Bunting Emberiza hortulana population in Switzerland: final lessons before extinction. Ardea 97(3): 323–333

SOVON
https://www.sovon.nl/nl/soort/18660
Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ortolaan