Uit de laatste inventarisatie van de omvang van de lelieteelt door de Stichting Bollenboos blijkt dat de totale oppervlakte van de lelieteelt in Westerveld sinds de eerste telling in 2001 nog niet eerder zo groot is geweest. Het resultaat van 2001 was 172 hectares lelies op 33 percelen. Uit de meest recente telling blijkt dat het in 2012 gaat om maar liefst 265 hectares lelies op 46 percelen. Het aantal hectares lelies in 2012 is een absoluut record. Gemiddeld ging het de afgelopen jaren om 201 hectare per jaar, uiteenlopend van 113 hectare in 2009 tot nu dus 265 hectare in 2012. Dit ondanks de toenemende zorg op provinciaal en landelijk niveau over de schadelijkheid van de lelieteelt voor de gezondheid van de omwonenden.
Met 104 kilogram bestrijdingsmiddelen per hectare (CBS) waren lelies in 2001 het gewas met veruit het hoogste gebruik per hectare. In de top 15 van de meest aangetroffen bestrijdingsmiddelen (probleemstoffen) in het oppervlaktewater in Noordoost-Nederland zitten veel stoffen (metolachloor, azoxystrobin, kresoxim-methyl, ethyleenthioureum, linuron, propoxur, pirimicarb, en glyfosaat) die onderdeel uitmaken van de spuitschema’s in de lelieteelt.
De toename van het aantal bewerkte akkers in Westerveld betekent vanzelfsprekend eveneens een toename van het aantal kilo’s bestrijdingsmiddelen waarmee de akkers bijna wekelijks worden besproeid. De Stichting Bollenboos ontving het afgelopen jaar elke week meldingen van verontruste burgers, die zich in hun woongenot ernstig geschaad voelen door de constante aanwezigheid van de landbouwgifstoffen. Met 104 kilogram bestrijdingsmiddelen per hectare waren lelies in 2001 sinds het begin van het CBS-onderzoek in 1992 het gewas met veruit het hoogste gebruik per hectare. Het gebruik per hectare is ten opzichte van 1998 weliswaar met 10 procent afgenomen, maar de totale oppervlakte aan geteelde lelies nam met bijna eenderde toe. Daardoor is het totale gebruik in deze teelt zelfs met 20 procent toegenomen. Hierdoor nestelen de lelies zich steeds nadrukkelijker op de tweede plaats, na aardappelen, in de lijst van gewassen met het hoogste totaalgebruik.
In de Zembla-uitzending ‘Gif in de bollenstreek’ (januari 2012) spraken toxicologen en medici duidelijke taal. Vooral kinderen kunnen de dupe worden. Bij de teelt van lelies komen grote hoeveelheden giftige bestrijdingsmiddelen in de atmosfeer terecht en worden door omwonenden ingeademd. Kinderarts Sauer uit Groningen: “De gebruikte chemische middelen hebben invloed op de ontwikkeling van de afweer en de ontwikkeling van de hersenen. De schadelijke effecten zie je echter pas op latere leeftijd”. Volgens Wouter ten Brinke, directeur/eigenaar van Ten Brinke B.V. in Creil, heeft Zembla zich wel erg negatief laten beïnvloeden door Stichting Bollenboos. Ten Brinke vindt het jammer dat op zo’n wijze door Zembla de landbouw in een verkeerd daglicht gezet wordt (bijlage).De landbouw heeft in Nederland de laatste jaren juist met een enorme inzet een geweldig resultaat bereikt wat betreft milieubelasting, aldus ten Brinke. De Stichting Bollenboos bestaat uit burgers uit de gemeente Westerveld die zich zorgen maken over de nadelige gevolgen van de lelieteelt in Drenthe. Stichting Bollenboos wil dat meer mensen zich realiseren dat het telen van leliebollen risico's kan opleveren voor de gezondheid en een bedreiging vormt voor het milieu en het landschap. Stichting Bollenboos spoort de gemeente Westerveld en de provincie aan om maatregelen te nemen teneinde de groei van de milieubelastende lelieteelt tegen te gaan en de nadelige gevolgen ervan te beperken (zie rapport in de bijlage). De milieubelastende lelieteelt is inmiddels geconcentreerd in Noord Limburg en Zuidwest Drenthe. In deze hoger gelegen gebieden is het risico op uitspoeling- en afspoeling van in de lelieteelt gebruikte bestrijdingsmiddelen groot. Daar komt nog bij dat Zuidwest Drenthe een zeer kwetsbaar gebied is vanwege de aanwezigheid van een groot aantal grote natuurgebieden. Inzicht in de gevolgen van de lelieteelt op de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater is daarom dringend noodzakelijk.
De lelie is in Nederland economisch van betekenis. Ons land is wereldwijd het belangrijkste teeltgebied en de belangrijkste exporteur van bloembollen. Negentig procent van de wereldhandel in bloembollen loopt via Nederland. De lelie is na de tulp (tienduizend hectare) het meest geteelde bolgewas. Van de in totaal 20.500 hectare bloembollen in ons land is 4.200 hectare lelie. Ons land is daarmee een van de belangrijkste teeltgebieden van leliebollen en leliebloemen ter wereld. Een klein deel van de leliebollen is bestemd voor de zogeheten droogverkoop, de verkoop aan particulieren. Een deel gaat naar professionele snijbloementelers. Deze telen de bollen in hun kas om de bloem. De bloemen en de bollen worden geëxporteerd over de hele wereld. Het merendeel gaat echter naar Italië, Japan en de Verenigde Staten.
Bronnen:
Stichting Bollenboos, persbericht 27-09-2012 (bijlage)
http://www.bollenboos.nl/
Brochure Op weg naar een duurzame bollenteelt (bijlage)
CBS persbericht, 24 juli 2001 (bijlage)
Recentere CBS gegevens over het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de Nederlandse land- en tuinbouw:
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=37995&D1=2-…
Stichting Bollenboos: Een Teelt op Drift, voorjaar 2003 (bijlage)
Lelieteelt onder vuur:
http://www.youtube.com/watch?v=WQe8446YWNA
Bloembollenkoerier, maart 2011 (bijlage)
Cors van den Brink en Carolien Steinweg (Royal Haskoning), Willem Jan Zaadnoordijk (Royal Haskoning, nu KWR Watercycle Research Institute)
Anton Dries (provincie Drenthe), namens de projectgroep Onderzoek
bestrijdingsmiddelen Noordoost-Nederland. Inventarisatie gebruik en risico’s bestrijdingsmiddelen in Noordoost-Nederland (bijlage)
Wageningen UR (Zo worden lelies geteeld, bijlage):
http://edepot.wur.nl/812
Informatie over probleemstoffen in de lelieteelt:
http://www.agrovangeel.be/images/sectoren/TUINBOUW%202013%20DEF.pdf
- Login om te reageren