De achteruitgang van de Sperwer wordt veroorzaakt door voedseltekort

Zangvogels zijn de voornaamste prooi van sperwers, met name huismus, vink, merel, spreeuw en mees. Het vrouwtje vangt ook grotere prooien als de Turkse tortel. De sperwer jaagt vanuit dekking, of met een plotselinge, snelle vlucht in het voorbijgaan.Hoewel het de Sperwer (Accipiter nisus) landelijk goed vergaat, is er onder andere op de Veluwe in de jaren negentig een halvering tot lokaal zelfs een decimering van de stand vastgesteld. Eerder is gesuggereerd dat deze afname verband houdt met het afgenomen prooiaanbod voor Haviken, die daarop zijn overgestapt op alternatieve voedselbronnen als Sperwers en hun (nest)jongen. De afname van de Sperwer vond echter niet overal in gelijke mate plaats en beperkt zich aanvankelijk vooral tot de voedselarmere delen van de Veluwse bossen. Dit suggereert dat er meer in het spel is dan predatie door de Havik. De daling van de sperwerstand op de ZWVeluwe is grotendeels toe te schrijven aan een afname in de voedselarme gebieden. Een hogere predatiedruk door Haviken zou geleid moeten hebben tot een verlaagd nestsucces, maar dit werd niet gevonden. Slechts in iets meer dan één op de tien nesten werden alle jongen uit het nest geroofd. Ook bij nacontroles werden slechts incidenteel plukresten gevonden van uitgevlogen sperwerjongen. Mocht er al een laag nestsucces zijn opgetreden, dannog hoeft dit niet direct te leiden tot een terugval in de populatie. Als het habitat goed zou zijn, valt te verwachten dat recruten van buiten het voedselarme deel van de ZW-Veluwe dit deelgebied opnieuw zouden bevolken. Kortom, er zijn geen directe aanwijzingen dat predatie een belangrijke rol heeft gespeeld bij de terugval van de sperwerpopulatie op de ZW-Veluwe. Aanwijzingen voor de hypothese dat voedseltekorten hierbij een rol hebben gespeeld, zijn er daarentegen wel. Nestbouw met uitblijvende eileg zoals dikwijls werd vastgesteld voordat een broedterritorium werd verlaten, is hiervan een duidelijk kenmerk. Ook in gebieden waar nu helemaal geen sperwerterritoria meer zijn, worden gedurende het broedseizoen nog wel Sperwers waargenomen (in de broedtijd jagende wijfjes) die blijkbaar niet tot broeden konden komen.
Bronnen:
Arnold van den Burg. Limosa 75 (2002): 159-168
SOVON
https://www.sovon.nl/nl/soort/2690
Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sperwer_(roofvogel)