Interview met toxicoloog Henk Tennekes over zijn werk met de neonicotinoïden

Met een klein ingezonden stuk zette hij het gevaar van neonicotinoïden voor bijen op de kaart, en raakte hij al zijn inkomsten kwijt. Toxicoloog Henk Tennekes over drempelwaarden, dosis-werkingrelaties en een eed voor wetenschappers. “Ik las over bijensterfte. De varroamijt gold doorgaans als boosdoener maar ik dacht: bijen zijn insecten, is er geen relatie met bestrijdingsmiddelen? Ik las over een nieuwe generatie insecticiden, de neonicotinoïden. Al in de jaren negentig protesteerden Franse imkers tegen Imidacloprid, een middel dat werd gebruikt bij de teelt van zonnebloemen, waarop de bijen foerageerden. Een Spaanse wetenschapper schreef dat Imidacloprid een tijdsafhankelijke toxicologie heeft: in lage doses werkt het gif langzaam, maar het werkt wél. Jezus Christus, dacht ik, dat is de dosis-werkingrelatie van Druckrey en Küpfmüller! Net als bij sommige kankerverwekkende stoffen zie je de gevolgen pas na langere tijd, en langdurige blootstelling werkt mogelijk versterkend. Die stof is levensgevaarlijk! De ingezonden brief hierover van Jeroen van der Sluijs en mij in de NRC gooide de knuppel in het Nederlandse hoenderhok.” Later bleken nog veel meer organismen onder de neonics te lijden: microben, aardwormen, hagedissen, vogels en vissoorten.“ Het bleek dat deze stoffen slecht afbreken, makkelijk uitspoelen in het grond- en oppervlaktewater en zich daardoor in het milieuverspreiden en hele voedselketens aantasten. Op initiatief van een ornitholoog heb ik onderzoek gedaan naar de gevolgen voor boerenlandvogels. De relatie tussen het gebruik van Imidacloprid en de achteruitgang van soorten als grutto, tureluur en veldleeuwerik was zonneklaar. Onderzoek van anderen heeft dat bevestigd. Vogels zijn aaibaarder dan insecten, dus dat werd groot nieuws maar Bleker, toen staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, wilde er niet aan. Hij baseerde zich op onderzoek van Blacquière, een Wageningse wetenschapper, die mijn werk onder de tafel had geveegd. Wageningen heeft sterke banden met de industrie, als je Blacquière hoort, hoor je Bayer.”
Bron: Down to Earth, april 2016