Sterke afname van de boerenlandvogels sinds de zeventiger jaren

Rond de eeuwwisseling werd een dramatische afname van populaties van vogels die met landbouw geassocieerd zijn vastgesteld te opzichte van de zeventiger jaren. Behalve diverse soorten weidevogels zijn sprekende voorbeelden onder andere Patrijs, Steenuil, Veldleeuwerik, Boerenzwaluw, Ringmus, Ortolaan en Grauwe Gors. Voor sommige soorten is deze afname dramatisch (meer dan 80%), vooral bij akkervogels. De Ortolaan en Grauwe Gors zijn inmiddels uitgestorven in Nederland en de Veldleeuwerik en Patrijs verliezen in razend tempo terrein.

Uit recent onderzoek van Wageningen Universiteit en acht andere Europese universiteiten is gebleken dat het gebruik van pesticiden in de intensieve akkerbouw een negatief effect heeft op de biodiversiteit van wilde planten, kevers en broedvogels. De statistische analyses brachten eenduidig aan het licht, dat de toepassing van insecticiden en fungiciden de enige variabelen waren die consistente, steeds weer terugkerende negatieve effecten hadden op de soortendiversiteit van planten, loopkevers en vogels. De door bestrijdingsmiddelen veroorzaakte teloorgang van ongewervelde dieren heeft rampzalige gevolgen voor de boerenlandvogels, omdat een onmisbare eiwitbron voor het grootbrengen van hun kuikens steeds schaarser wordt.

Zomertortel (Streptopelia turtur): van 35.000 - 50.000 in 1973-77 naar 10.000 - 12.000 in 1998 - 2000;
Steenuil (Athene noctua): van 8.000 - 12.000 in 1973-77 naar 5.500 - 6.500 in 1998 - 2000;
Patrijs (Perdix perdix): van 37.500 - 47.500 in 1973-77 naar 9.000 - 13.000 in 1998 - 2000;
Veldleeuwerik (Alauda arvensis): van 500.000 - 750.000 in 1973-77 naar 50.000 - 70.000 in 1998 - 2000;
Boerenzwaluw (Hirundo rustica): van 150.000 - 260.000 in 1973-77 naar 100.000 - 200.000 in 1998 - 2000;
Spreeuw (Sturnus vulgaris) : van 750.000 - 1.300.000 in 1973-77 naar 500.000 - 900.000 in 1998 - 2000;
Huismus (Passer domesticus): van 1.000.000 - 2.000.000 in 1973-77 naar 500.000 - 1.000.000 in 1998 - 2000;
Ringmus (Passer montanus): van 500.000 - 750.000 in 1973-77 naar 50.000 - 150.000 in 1998 - 2000;
Kneu (Carduelis cannabina): van 75.000 - 100.000 in 1973-77 naar 40.000 - 50.000 in 1998 - 2000;
Grauwe gors (Miliaria calandra, inmiddels uitgestorven): van 1100 - 1250 in 1973-77 naar 50 - 100 in 1998 - 2000;
Ortolaan (Emberiza hortulana, inmiddels uitgestorven): van 90 - 125 in 1973-77 naar 0 - 2 in 1998 - 2000.

Bron: Jules Bos & Jaap Schröder. Akkervogels en landbouw: ecologie, maatregelen en beleid. Plant Research International, Wageningen UR, Rapport 249
http://edepot.wur.nl/5376

Veel vogeltellers melden in hun telgebieden in het boerenland niet alleen steeds kleinere aantallen weide- en akkervogels, maar ook steeds minder soorten. Na zomertaling Anas querquedula, kemphaan Philomachus pugnax en watersnip Gallinago gallinago belanden nu ook grutto en veldleeuwerik in de gevarenzone. De stand van de veldleeuwerik is in de laatste vijftien jaar nog eens met tweederde afgenomen. Het aantal grutto's halveerde sinds 1990. De halvering van de stand van de boerenzwaluw sinds 1990 laat zien dat niet alleen op het land, maar ook op boerenerven de vogels het steeds moeilijker krijgen.

Bron: Vogelbalans 2008 - Sovon Vogelonderzoek Nederland
http://www.sovon.nl/pdf/Vogelbalans_2008.pdf

Verdere informatie over neergang van boerenlandvogels:
http://www.boerenlandvogelland.nl/
http://www.milieuennatuurcompendium.nl/indicatoren/nl1479-Vogels-van-he…
http://www.de12landschappen.nl/Nieuws/26/Kansen_voor_boerenlandvogels_k…
http://www.sovon.nl/pdf/Boerenland_SN_3_2008.pdf
http://www.behouddeparel.nl/cmsdata/files/Opinie-stuk_NRC1.pdf
http://www.vogelbescherming.nl/index.cfm?act=files.download&ui=1B8AF15E…

Informatie over het uitsterven van de Grauwe Gors en Ortolaan in Nederland:
http://www.farmlandbirds.net/content/de-grauwe-gors-na-de-invoering-van…
http://www.farmlandbirds.net/content/grauwe-gors-en-ortolaan-verdwenen

Informatie over de Steenuil:
http://www.farmlandbirds.net/node/100

Informatie over de achteruitgang van akkervogels door het gebruik van pesticiden:
http://www.boerenlandvogels.nl/content/pesticiden-de-intensieve-akkerbo…