Binnenkort komt staatssecretaris Sharon Dijksma met een aangepast voorstel voor een nieuwe Wet natuurbescherming. Een wet die van grote invloed zal zijn op de toekomst van onze natuur. Voor de gezamenlijke natuur-, landschaps- en dierenwelzijnsorganisaties reden om een visie uit brengen waarin we aangeven wat volgens ons de hoofdpunten van de nieuwe wet moeten zijn. Alleen met een duidelijke visie op het doel en de inhoud van de wet zal deze maximaal kunnen bijdragen aan behoud en herstel van de Nederlandse natuur.
Nederland heeft prachtige natuur, fraaie landschappen en gebieden als de Waddenzee die van internationaal belang zijn. Tegelijkertijd is er geen land in Europa waar natuur zo onder druk staat als in ons land.
Geen wonder, want in onze druk bevolkte delta is geen vierkante meter onbestemd en om ieder plekje wordt als het ware gevochten. Landbouw, visserij, industrie, stadsuitbreiding, recreatie, nieuwe wegen, zout- en gaswinning; elke menselijke activiteit vraagt zijn plek en heeft invloed op onze natuur. Bovendien kent ons kleine land als tweede landbouwexporteur ter wereld een extreem intensieve landbouwsector. Niet voor niets is de afname van biodiversiteit juist in het agrarisch gebied het grootst, zo is bijvoorbeeld een eens zeer algemene boerenlandvogel als de veldleeuwerik in twee decennia met ruim 95 procent afgenomen.
Om in al dit vanuit menselijke belangen gedreven geweld natuur te behouden en te herstellen is een goede wet noodzakelijk. Een wet die de intrinsieke waarde van natuur erkent. Dat wil zeggen een wet die de zelfstandige waarde van natuur en alle dieren en planten in die natuur beschermt, los van de gebruikswaarde voor mensen. Dat moet in de visie van de natuurorganisaties uitgangspunt voor de wet zijn.
Eigenlijk ligt daar ook de basis van de natuurbescherming in Nederland. Vogelbescherming werd 1899 opgericht door een aantal voorname dames die vonden dat je sterns en zilverreigers niet moest doden voor modedoeleinden omdat deze dieren waarde in zichzelf hadden. Toen Jac.P. Thijsse in 1905 Natuurmonumenten oprichtte om het Naardermeer te behouden was dat vanwege de bijzondere natuur.
Naast erkenning van de intrinsieke waarde zal de nieuwe natuurbeschermingswet heldere doelstellingen moeten bevatten. Dat lijkt een open deur, maar is het niet. Het hoofddoel moet zijn het waarborgen en het versterken van biodiversiteit; de natuurlijke rijkdom aan planten en dieren. Uit zo’n scherp gesteld doel volgt een groot aantal zaken die de wet moet regelen, zoals het behoud en herstel van de leefgebieden waar de Nederlandse flora en fauna van afhankelijk is, de bescherming van Nederlandse landschappen en het realiseren van een samenhangend netwerk van natuurgebieden en landschappen. Ook de basisbescherming voor alle in het wild levende dieren en planten en de plicht tot het ondernemen van gerichte acties voor soorten die bedreigd zijn volgt uit dit hoofddoel.
Door het benoemen van zo’n positief doel zal de wet meer zijn dan een set regeltjes die de natuur tegen al te harde ingrepen moet beschermen. Het biedt de basis om aan het herstel van wat verloren is gegaan te werken. Dat is hard nodig nadat de Nederlandse natuur door het vorige kabinet in het verdomhoekje was gezet. Voor ons belangrijkste vogelgebied, de Waddenzee, betekent de wet niet alleen een verplichting tot goede bescherming, maar bijvoorbeeld ook dat de relaties van het gebied met andere natuurgebieden via het natuurnetwerk worden versterkt. De rijkdom van zowel de Waddennatuur als die van andere gebieden neemt daardoor toe. Van de verplichting tot acties gericht op bedreigde soorten zullen in het Waddengebied soorten als blauwe kiekendief en velduil profiteren.
Natuur herstelt natuurlijk niet door een wet. Maar als de staatssecretaris onze visie in haar wet verankert helpt dit de daar voorkomende soorten en het nemen van concrete maatregelen voor behoud van natuur en landschap aanmerkelijk.
Auteur: Fred Wouters, directeur van Vogelbescherming Nederland, in het Friesch Dagblad, 27-01-14
http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=66501.
Wouters schreef dit artikel namens vijftig natuurorganisaties
- Login om te reageren