Sinds de jaren 90 van de afgelopen eeuw krijgen steeds meer mensen in Sri Lanka last van hun nieren. Inmiddels heeft volgens de World Health Organization (WHO) meer dan een op de vijf inwoners van de noordelijke provincies een nierziekte. Dat is veel meer dan te verwachten. De meeste getroffenen zijn boeren. In de loop der jaren zijn er verschillende zaken benoemd die opvallen, of die mogelijk een rol kunnen spelen. In het gebied worden bijvoorbeeld zware metalen gevonden. Geen van deze factoren is voldoende om een epidemie zoals die de afgelopen twintig jaar is ontstaan, te veroorzaken. Zelfs arsenicum of cadmium niet, in de mate waarin het in de omgeving voorkomt. Daarnaast zijn niet alle factoren overal in het verspreidingsgebied even sterk aanwezig. Verschillende wetenschappers hebben al geconcludeerd dat er sprake moet zijn van een nefrotoxische stof. Maar die was tot nu toe niet geïdentificeerd. Op basis van de bekende gegevens hebben de onderzoekers nu criteria opgesteld waaraan de onbekende stof moet voldoen: gemaakt van chemicaliën die de afgelopen twintig tot dertig jaar nieuw in het milieu zijn geïntroduceerd, in staat tot het vasthouden van nefrotoxische metalen die daarmee bij de nieren terecht komen. En de stof moet op verschillende manieren in het lichaam kunnen komen: via eten of drinken, maar ook door inademing of door de huid. Roundup, met als werkzame stof glyfosaat, voldoet aan al die voorwaarden.
Glyfosaat is giftig, maar niet zodanig dat het op zichzelf zulke ernstige nierproblemen kan veroorzaken. De rol van glyfosaat-metaalcomplexen is nooit serieus bestudeerd, schrijven de onderzoekers. Maar er zijn onderzoeken waaruit blijkt dat de tijd waarin glyfosaat afgebroken wordt als het eenmaal in de grond terecht is gekomen, toeneemt van 47 dagen voor het pure middel, tot 22 jaar wanneer het aan metalen gebonden is.
Behalve in de grond of in water kunnen de complexen ook in het lichaam gevormd worden wanneer iemand glyfosaat via de lucht binnen krijgt, en metalen via zijn voedsel. De complexen blijken niet alleen zeer slecht afbreekbaar te zijn, maar ook niet door de lever te worden uitgescheiden. Daardoor beschadigen ze de nieren na jarenlange blootstelling.
Roundup is het meest gebruikte bestrijdingmiddel, en wordt volop toegepast in de gebieden in Sri Lanka waar nierziekte om zich heen grijpen. Het zou ook een verklaring vormen voor vergelijkbare, tot nu toe onverklaarbare, epidemieën in landbouwgebieden in India en Midden-Amerika. De onderzoekers roepen de overheid in Sri Lanka op het verbod op bestrijdingsmiddelen uit te breiden.
Bronnen: Niernieuws & Int. Journ. of Environmental Research and Public Health, 03-03-2014
- Log in to post comments